آراء و نظرات تفسیری ابوعلی جبائی

موضوع این تحقیق، تفسیر ابوعلی جبائی است . محمدبن عبدالوهاب بن سلام بن خالدبن حمزه، ابوعلی جبائی (303-235 ه) از پیشوایان مکتب معتزله به شمار می رود. وی پس از مرگ ابویوسف ، یعقوب الشحام البصری، در راس معتزله قرار گرفت . ابوالحسن اشعری، رئیس مکتب اشاعره از جمله شاگردان وی بوده، که پس از مدتی از وی و مکتب اعتزال دوری گزیده است . جبائی صاحب کتب و نوشته هایی بوده که از جمله آنها "تفسیرالقرآن" است . گفته اند که تفسیر وی در ده مجلد بوده است ولی این تفسیر به صورت یک مجموعه در دست نیست بلکه آرای تفسیری وی به صورت پراکنده در تفاسیر دیگر یافت می شود. در این تحقیق، آرای تفسیری جبائی از کتب تفسیر زیر جمع آوری شده است . -1 التبیان فی تفسیر القرآن از شیخ طوسی -2 مجمع البیان فی تفسیر القرآن از طبرسی -3 التفسیر الکبیر از فخر رازی -4 الکشاف از زمخشری -5 فتح القدیر از محمدعلی محمد شوکانی، علاوه بر جمع آوری تفسیر جبائی، در فصل اول به اختصار از جبائی و مکتب فکری او سخن به میان آمده و نیز به بیان برخی آرای کلامی و فقهی وی پرداخته شده است .